دوره 3، شماره 6 - ( 3-1404 )
جلد 3 شماره 6 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Usefi A, Shokouhi Bidehandi M, Mohtajollah Yazdi A. Anatomy of a Failure: Analyzing the Gap between Urban Planners' Theories and the Prevailing Realities in Informal Settlements: A Case Study of Camp B, Bandar Imam Khomeini. JORS 2025; 3 (6)
URL: http://jors-sj.com/article-1-85-fa.html
URL: http://jors-sj.com/article-1-85-fa.html
یوسفی امیرمحمد، شکوهی بیدهندی محمدصالح، محتاج الله یزدی امین. کالبدشکافی یک شکست: تحلیل شکاف میان نظریات برنامه‌ریزان شهری و مسائل واقعی حاکم بر سکونتگاههای غیررسمی: مطالعه موردی کمپ بی بندر امام خمینی. مکتب احیاء. 1404; 3 (6)
1- دانشگاه تهران،
2- دانشگاه علم و صنعت
3- دانشگاه علم و صنعت،
2- دانشگاه علم و صنعت
3- دانشگاه علم و صنعت،
چکیده: (12 مشاهده)
سکونتگاههای غیررسمی، به عنوان یکی از چالش‌های پیچیده شهری در ایران، نیازمند رویکردهایی فراتر از مداخلات سنتی و کالبدی هستند. این پژوهش با تمرکز بر سکونتگاه غیررسمی کمپ B (شهرک شهید صباغان) در بندر امام خمینی، به کالبدشکافی دلایل شکست نظام‌مند پروژه‌های بازآفرینی در این منطقه می‌پردازد. روش تحقیق مبتنی بر تحلیل مبتنی بر نظریه زمینه‌گرا و تحلیل محتوای عمیق مصاحبه با سه گروه از کنشگران کلیدی (دولتی، متخصصان و ساکنان) و همچنین تحلیل فراوانی داده‌ها برای سنجش وزن موضوعی هر مقوله است.
یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که کانون اصلی بحران، نه در مسائل اجرایی، بلکه در ریشه‌های عمیق مدیریتی نهفته است. بر اساس تحلیل فراوانی، مقوله حکمرانی ناکارآمد و گسست از زمینه با اختصاص ۴۱ کد باز، به عنوان مرکزی‌ترین بُعد شکست شناسایی شد. این مقوله که شامل آسیب‌شناسی در شناخت اولیه، رویکرد بالا-به-پایین و حذف مشارکت مردم است، بستر اصلی شکست را فراهم آورده. در رتبه دوم، پیامدهای چندبعدی ویرانگر با ۲۵ کد باز قرار دارد که در میان آن، «تخریب کالبدی» با ۱۱ کد، مشهودترین نتیجه این ناکارآمدی بوده است. جالب آنکه، مقوله ضرورت گذار پارادایمی ۱۰ کد باز از مقوله «فرآیندهای فرسایشی» (۹ کد باز) فراوانی بیشتری دارد که نشان‌دهنده تمایل شدید ذی‌نفعان به تغییرات بنیادین است.
این مقاله نتیجه می‌گیرد که شکست پروژه، اساساً یک بحران پارادایمیک و مرتبط با الگوی حکمرانی است. لذا هرگونه مداخله مؤثر در آینده باید از راه‌حل‌های صرفاً تکنیکی فراتر رفته و بر اصلاح مدل حکمرانی به سوی رویکردی مشارکتی، زمینه‌مند و مردم‌محور متمرکز شود.
یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که کانون اصلی بحران، نه در مسائل اجرایی، بلکه در ریشه‌های عمیق مدیریتی نهفته است. بر اساس تحلیل فراوانی، مقوله حکمرانی ناکارآمد و گسست از زمینه با اختصاص ۴۱ کد باز، به عنوان مرکزی‌ترین بُعد شکست شناسایی شد. این مقوله که شامل آسیب‌شناسی در شناخت اولیه، رویکرد بالا-به-پایین و حذف مشارکت مردم است، بستر اصلی شکست را فراهم آورده. در رتبه دوم، پیامدهای چندبعدی ویرانگر با ۲۵ کد باز قرار دارد که در میان آن، «تخریب کالبدی» با ۱۱ کد، مشهودترین نتیجه این ناکارآمدی بوده است. جالب آنکه، مقوله ضرورت گذار پارادایمی ۱۰ کد باز از مقوله «فرآیندهای فرسایشی» (۹ کد باز) فراوانی بیشتری دارد که نشان‌دهنده تمایل شدید ذی‌نفعان به تغییرات بنیادین است.
این مقاله نتیجه می‌گیرد که شکست پروژه، اساساً یک بحران پارادایمیک و مرتبط با الگوی حکمرانی است. لذا هرگونه مداخله مؤثر در آینده باید از راه‌حل‌های صرفاً تکنیکی فراتر رفته و بر اصلاح مدل حکمرانی به سوی رویکردی مشارکتی، زمینه‌مند و مردم‌محور متمرکز شود.
واژه‌های کلیدی: سکونتگاه غیررسمی، بازآفرینی شهری، حکمرانی شهری، تحلیل مسئله، گذار پارادایمی، بندر امام خمینی، کمپ B شهرک شهید صباغان.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |