Saboonchi P, Rafiei V. Evaluating the Role of Stakeholders in Urban Policy-Making Based on the Principles of Good Urban Governance – A Case Study of the Development Plan for Camp B, Bandar-e Emam Khomeyni*. JORS 2025; 3 (6)
URL:
http://jors-sj.com/article-1-73-fa.html
1- parichehr.saboonchi90@gmail.com
2-
چکیده: (13 مشاهده)
در سالهای اخیر، ناکارآمدی طرحهای توسعه شهری، بهویژه در مناطق حاشیهنشین، ناشی از غیبت مشارکت موثر ذینفعان و تصمیمگیریهای یک جانبه نهادهای بالادست و دارای قدرت بوده است. پروژه طرح توسعه کمپ B(محله صباغان) در بندرامامخمینی نمونهای بارز از سیاستگذاری بالا به پایین است که با هدف ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی این محله توسط بنیاد مسکن طراحی شد اما در ادامه نتوانست موجب ارتقای کیفیت زندگی ساکنان محله شود. این پژوهش با هدف تحلیل نقش و جایگاه ذینفعان در فرآیند سیاستگذاری و برنامهریزی این پروژه، از چارچوب چرخه سیاستگذاری عمومی (در پنج مرحله) و ماتریس قدرت-علاقهمندی برای طبقهبندی و ارزیابی گروههای بازیگر استفاده کرده و تحلیل میکند که نقش آفرینی گروههای ذینفع در هر مرحله به چه میزان بوده، چه عواملی سبب تغییر نقش و جایگاه آنان شده و تغییر در ساختار تعامل میان بازیگران چه پیامدهای را در پی داشته است. روش تحقیق کیفی و مبتنی بر تحلیل محتوا و مطالعه موردی بوده و جمعآوری دادهها از طریق مصاحبه با بازیگران کلیدی، تحلیل اسناد رسمی و مشاهده میدانی صورت گرفته است. یافتهها نشان میدهد که بنیاد مسکن تحت نظارت نهادهای بالادست بهعنوان بازیگر کلیدی و انحصارگرا، با حذف یا تضعیف نقش سایر ذینفعان همچون شهرداری، نهادهای محلی، دانشگاهها و ساکنان از فرایند تصمیمسازی و تصمیمگیری و اجرا، موجب بروز آسیب در چهار بعد نهادی، اقتصادی، اجتماعی-روانی و کالبدی-فضایی شده است. این پیامدها شامل تمرکز قدرت، بیاعتمادی و فقدان حس تعلق، چرخش از عدالت اجتماعی به سودمحوری، و ناهماهنگی در طراحی و اجرا میشود. ماتریس قدرت-علاقهمندی نیز بیانگر گسست جدی بین قدرت رسمی و نیازهای واقعی جامعه محلی است. در مجموع، فقدان ساختارهای حکمروایی چندسطحی و تعامل میانبخشی موثر، از عوامل اصلی شکست این پروژه توسعهای بودهاند.
سرمقاله:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1404/4/10 | پذیرش: 1404/6/25 | انتشار: 1404/7/9