دوره 3، شماره 7 - ( 6-1404 )
جلد 3 شماره 7 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mahan A, Rohanian R, Parastar Harami A, HamidiFard M, ChadeganiPour M. An Examination of the Historical Evolution of the River’s Role in Shaping Dezful’s City Center. JORS 2025; 3 (7) : 6
URL: http://jors-sj.com/article-1-79-fa.html
URL: http://jors-sj.com/article-1-79-fa.html
ماهان امین، روحانیان رضا، پرستار حرمی امیرحسین، حمیدیفرد محمدرضا، چادگانیپور مهدی. بررسی سیر تحول تاریخی نقش رودخانه در شکل گیری مرکز شهر دزفول. مکتب احیاء. 1404; 3 (7)
1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان، aminmahan@iau.ir
2- گروه معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، Rohanian.reza@ut.ac.ir
3- گروه معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، amir.parastar@ut.ac.ir
4- گروه معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، mrezahamidi@ut.ac.ir
5- گروه معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، Mchadeganipour@ut.ac.ir
2- گروه معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، Rohanian.reza@ut.ac.ir
3- گروه معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، amir.parastar@ut.ac.ir
4- گروه معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، mrezahamidi@ut.ac.ir
5- گروه معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، Mchadeganipour@ut.ac.ir
چکیده: (419 مشاهده)
نقش رودخانهها در تاریخ شهرسازی بهعنوان عنصر طبیعی بنیادین، نقش اساسی در شکلگیری، تثبیت و توسعه مراکز شهری ایفا کردهاند. دزفول نیز بهعنوان شهری رودپای، همواره تحت تأثیر رودخانه دز شکل گرفته و تحول یافته است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و رویکرد تاریخی فضایی، به بررسی رابطه مرکز شهر دزفول و رودخانه دز در طول ادوار مختلف تاریخی از دوره ساسانی تا عصر معاصر میپردازد. یافتهها نشان میدهد که در دوره ساسانی، رودخانه نقش دفاعی و زیربنایی در استقرار نخستین هسته شهر داشته است. در دوران اسلامی، بهویژه با گسترش شبکه قمشها، مرکز شهر در پیوند مستقیم با منابع آب و کشاورزی پیرامونش گسترش یافت. در دوران صفوی تا قاجار، تمرکز بر شبکه محلات براساس قمشها و سازمان اجتماعی محلهمحور، رابطه مرکز شهر با رودخانه را در حد متوسط نگه داشت. اما در دوره پهلوی و معاصر، با استقرار سیستمهای نوین آبرسانی، احداث خیابانهای جدید، شکلگیری مراکز شهری نوظهور و تغییر رویکرد کالبدی و عملکردی شهر، نقش رودخانه در هویتبخشی مرکز شهر بهتدریج کمرنگ شد و به حداقل کاهش یافت. در حال حاضر، نقش رودخانه عمدتاً بهعنوان لبه طبیعی و فضای تفرجی مطرح است و پیوند ساختاری و عملکردی آن با مرکز شهر گسسته شده است. این تحولات گویای دگرگونی عمیق در الگوی شکلگیری و هویتپایی شهر دزفول است که از وابستگی طبیعی به رودخانه، به ساختار انسانساخت و منفک از بستر طبیعی تغییر یافته است.
شمارهی مقاله: 6
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |