دوره 2، شماره 2 - ( 3-1403 )
جلد 2 شماره 2 صفحات 21-14 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Hosseinzadeh M. Pathology of the Role and Position of the Street in Urban Development Plans in Iran Case Study: Bala khiyaban and Paeen khiyaban Streets in Mashhad. JORS 2024; 2 (2) :14-21
URL: http://jors-sj.com/article-1-29-fa.html
URL: http://jors-sj.com/article-1-29-fa.html
حسین‌زاده مهدی. آسیب‌شناسی نقش و جایگاه خیابان در طرح‌های توسعۀ شهری در ایران، نمونۀ موردمطالعه، بالاخیابان و پایین خیابان در شهر مشهد. مکتب احیاء. 1403; 2 (2) :14-21
پژوهشگر دکتری معماری منظر، دانشکدۀ معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران
چکیده: (975 مشاهده)
شهر تاریخی مشهد در دو دوره، نخست صفوی و سپس در دورۀ معاصر با ظهور خیابان‌های جدید روبه‌رو شده است. صفویه برای اولین‌بار با احداث یک خیایان (چارباغ) دروازه‌های شهر را به هم متصل و ساختاری جدید برای شهر ایجاد کرد، به‌طوری‌که نقش ترددی در آن فرعی بود. این محور را می‌توان مهمترین کانون اجتماعی شهر مشهد تا قبل از مداخلات مدرنیستی دورۀ پهلوی در مشهد دانست. در دورۀ بعد تا امروز با ظهور طرح‌های توسعۀ شهری همچون طرح جامع، خیابان‌ها با ظهور ماشین تعریض و مورد توجه قرارگرفتند که در خوانش متعارف به‌عنوان اندام‌های حمل‌ونقل شناخته می‌شوند. در سال‌های اخیر وزارت راه و شهرسازی با هدف احیا معانی و نقش‌های از دست‌رفته خیابان، اقدام به انتشار آیین‌نامۀ طراحی معابر شهری کرد. این پژوهش به‌منظور بررسی میزان اثرگذاری این آیین‌نامه بر احیای نقش خیابان در طرح‌های توسعه دو سؤال را مطرح کرد: 1. رویکرد طرح‌های توسعۀ شهری در تعریف نقش خیابان‌های شهری چیست؟ 2. آیین‌نامۀ طراحی خیابان‌های شهری به چه میزان در بازتعریف نقش خیابان مؤثر بوده است؟ چرا؟ بدین‌منظور این پژوهش نقش خیابان (بالاخیابان و پایین‌خیابان) در شهر تاریخی مشهد را در دو دورۀ زمانی قبل و بعد از طرح جامع بررسی کرده و سپس بر مبنای مقایسۀ آن‌ها به بررسی جایگاه خیابان در هر دوره پرداخته است. نتیجۀ پژوهش رویکرد جزءنگرانه طرح جامع به شهر را علت تقلیل نقش خیابان به معابر صرف دسترسی می‌داند. اساسـاً رویکـرد مدرنیسـتی طـرح جامـع، خیابـان را صرفاً اتصال‌دهنـدۀ زون‌هـای کارکـردی شـهر مدرن می‌شناسد. تغییر این وضعیت نیازمند بازنگری کلی در پارادایم حاکم بر طرح‌های توسعۀ شهری و تغییر آن به سمت رویکردی است که به شهر به‌مثابۀ یک کل واحد بشناسد. در غیر این صورت آیین‌نامه‌های مشابه منجر به تغییرات معناداری در نقش و جایگاه خیابان‌های شهری نخواهند شد.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |