تورج خسروی جاوید1 
، نیما ولی بیگ* 2
، نیما ولی بیگ* 2
1- گروه مرمت و احیاء بناها و بافت‌های تاریخی، د‌‌انشکد‌‌ۀ حفاظت و مرمت، د‌‌انشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران،
2- دانشیار، گروه مرمت و احیاء بناها و بافت‌های تاریخی، د‌‌انشکد‌‌ۀ حفاظت و مرمت، د‌‌انشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران، @aui.ac.ir
2- دانشیار، گروه مرمت و احیاء بناها و بافت‌های تاریخی، د‌‌انشکد‌‌ۀ حفاظت و مرمت، د‌‌انشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران، @aui.ac.ir
چکیده: (6 مشاهده)
کاروان‌سراها به‌عنوان استراحتگاه‌های تاریخی نقش پذیرایی و اسکان مسافران را برعهده داشته‌اند. مسیر جادۀ ابریشم از مسیرها و شهرها و بیاب آن‌های متعددی عبور می‌کرد و بدون کاروان‌سراها، عبور از این واحه‌های خشک و برهوت غیرقابل تصور خواهد بود. منطقۀ ایران نیز از این حیث مستثنی نبوده و اقلیم و شرایط محیطی متنوعی دارد و وجود کاروان‌سرا در این گذرگاه‌ها، حیاتی و لازم بود. به‌طوری که شاهد طرح‌اندازی کاروان‌سراهای بی‌شماری در این حوزۀ جغرافیایی هستیم. منطقۀ مرکزی ایران نیز بدلیل وجود شهر و قصبه ری، از گذشتۀ دور بسیار بااهمیت بوده است، به‌نحوی که کانون مرکزی گذرها و راه‌ها بود و کاروان‌سراهای بی‌شماری در نزدیکی آن ساخته شدند. این پژوهش به مطالعۀ مقایسه‌ای کاروان‌سراهای برون‌شهری سنگی و حاج‌کمال در حوزۀ کالبد معماری در منطقۀ رباط‌کریم در جنوب غربی استان تهران می‌پردازد. این دو کاروان‌سرا از منظر معماری، سبک و سیاقی متفاوتی از یکدیگر دارند. تمرکز اصلی این پژوهش بر بازخوانی کالبد معماری کاروان‌سراهای فوق‌الذکر بوده و اولین تحقیقی است که به بررسی ویژگی‌های کالبدی کاروان‌سراهای منطقۀ رباط‌کریم پرداخته است تا بدین‌سان، ارزش‌های پنهان آن‌ها شناخته شوند. این مطالعه مقایسه‌ای، نهایتاً منجر به این خواهد شد که قسمت‌های ازدست‌رفته و آسیب‌دیده کاروان‌سراها بهینه‌تر مرمت و بازیابی شوند. روش تحقیق پژوهش بر اساس مطالعات کتابخ آن‌های، تحقیق و برداشت میدانی و مطالعۀ مقایسه‌ای و تفسیر و تحلیل اطلاعات گردآوری شده است. هدف این پژوهش معرفی و شناخت کاروان‌سراهای مطالعه شده است و همچنین، برآن است وجوه میراث ملموس کاروان‌سراهای جادۀ ابریشم در حوزۀ ایران و در منطقۀ رباط‌کریم را مرور و بررسی کند.
واژه‌های کلیدی: جادۀ ابریشم، کاروان‌سراهای منطقۀ رباط‌کریم، سازماندهی فضایی، سیرکولاسیون فضایی، تناسبات هندسی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |