دکتر صفورا روحی، دکتر نیما ولی بیگ، دکتر محمد خدایاری مافی، آقای امیر حسین شیردل، دوره ۲، شماره ۳ - ( ۸-۱۴۰۳ )
چکیده
یکی از راهکارهایی که میتواند سیر تحول کالبدی بناهای تاریخی را آشکار سازد، بهرهگیری از اسنادی است که این تغییرات را نمایش میدهد. پل خواجو بر روی زایندهرود تنها پلی است که افزون بر پل جنبههای استفادۀ دیگری نیز داشته است. بههمین دلیل کالبد این پل با دیگر پلها اندکی تفاوت دارد. در اینجا این سؤال مطرح میشود که فرم ساختمانی پل خواجو در زمانهای مختلف چگونه بوده است؟ این مقاله با اتکا به اسناد توصیفی و تصویری سعی بر آن دارد تا کالبد پل خواجوی اصفهان را در دورههای زمانی متفاوت بازسازی کند. جهت انجام این پژوهش با بررسی اسناد توصیفی و اسناد تصویری که از بازههای زمانی گوناگونی باقیمانده، کالبد پل بازسازی میشود. فرایند انجام این پژوهش بهصورت مدلسازی تصاویر باقیمانده و تحلیلهای متناظر با آن جهت شناخت پل و محیط وابسته به آن است. این پژوهش با بهکارگیری روش مطالعات مقایسهای و براساس مطالعات کتابخانهای و میدانی انجام شده است. این پژوهش برای نخستین بار بر آن است تا کالبد اولیۀ پل خواجو و تغییرات فرمی آن را در طول زمان آشکار سازد. تحلیلها آشکار کرد که ساختار پل و بناهای پیرامون وابسته به آن در دورههای گوناگون تغییراتی داشته است از جمله ساخت نیمطبقهای بر روی پل و تخریب دیوار کشی سرتاسری پل در دوره قاجار و تخریب ساختمانی صفوی. با نام باغ برج در جبهه شمال شرقی و ساخت کاخی در زمان پهلوی تنها بخش کوچکی ازتغییرات بسیار پل بوده است.